X

John van der Oost

Kun je wat meer vertellen over het CRISPR-Cas systeem?

Op het DNA bevinden zich repeterende stukken, en tussen die repeats staat informatie over een virus, dat gebruikt wordt voor de afweer. Je kunt het vergelijken met een archief met informatie over criminelen in het politiebureau. Die repeterende stukken noem je CRISPRs. Van de informatie op het DNA wordt RNA gemaakt en dat wordt gebonden aan CRISPR-associated eiwitten. Die eiwitten gaan op zoek naar DNA dat daar een match mee heeft. Dat is het DNA van het (DNA-)virus en dat wordt vervolgens in stukken geknipt, om het onschadelijk te maken.

Door het maken vaan een design-CRISPR konden we het eiwit aan laten vallen op welk stuk DNA we maar willen. Zo kun je gericht stukken uit het DNA knippen. Daarmee hebben we de basis van genome editing laten zien. Toen we hier in 2006 mee begonnen, had ik nooit verwacht dat het zo groot zou worden.

Wat onderzoek je nu?

Eigenlijk zijn we bezig met twee lijnen van onderzoek. Aan de ene kant proberen we bestaande CRISPR-systemen met slimme trucs te verbeteren. Dat ze nog specifieker en efficiënter worden bijvoorbeeld. Aan de nadere kant proberen we nieuwe CRISPR-systemen te ontdekken en te karakteriseren. We zijn nu met een systeem bezig waar we de details niet van weten. Dat maakt het wel spannend.

Het CRISPR-Cas systeem is erg interessant omdat er zoveel verschillende systemen bestaan. Dat is een gevolg van de wapenwedloop tussen bacteriën en virussen; de bacteriën gebruiken het CRISPR-Cas systeem om zich tegen virussen te verweren. Omdat zowel virussen als bacteriën zich steeds blijven aanpassen om de ander ‘te slim af’ te zijn, ontstaat er een enorme variatie in CRISPR-Cas systemen.

Waar zie je nog meer nuttige toepassingen voor CRISPR-Cas?

Ik zie veel potentie in het aanpassen van gewassen met CRISPR-Cas, om ze bijvoorbeeld resistent te maken voor bepaalde ziektes. Helaas zijn de richtlijnen hiervoor erg streng. Het Europees Hof van Justitie heeft namelijk besloten dat elke verandering met CRISPR wordt beschouwd als genetische modificatie, GMO, en dat betekent dat er hele strenge richtlijnen en regels zijn. Veel strenger dan de richtlijnen voor de gewassen ontwikkeld met klassieke mutagenese. Terwijl dat eigenlijk hetzelfde principe is – het aanpassen van DNA – maar dan ongericht. Bij klassieke mutagenese worden zaden bestraald om het DNA te laten muteren, maar je weer niet precies wat je dan verandert. Waarom zou dat veiliger zijn? Bij CRISPR-Cas weet je juist wel precies wat je doet. Omdat klassieke mutagenese al langer bestaat, zijn de regels daarvoor soepeler. Het Hof van Justitie begrijpt geloof ik niet hoe erg deze systemen op elkaar lijken.

Stel een vraag

Je naam *
E-mail adres *
Telefoonnummer
Bericht

Eye-openers.nl wordt gesteund door:

Juridische informatie

Website door InterXL - Eye-openers.nl is een initiatief van